از زمان قدیم طلا و سکه جزو اصلیترین و مهمترین داراییها برای سرمایهگذاری در کشور ما بوده است. از خوبیهایی سرمایهگذاری با طلا و سکه میتوان بهنقد شدن مناسب و ورود با سرمایههای متفاوت اشاره کرد. شاید همة ما تا قبل اوضاع اقتصادی فعلی کشور هیچ اطلاعی از حباب سکه یا طلا نداشتیم و حتی یکبار هم این اسم به گوش ما نخورده بود. اما با وضعیت اقتصادی فعلی کشور همه ما آن را بهوضوح حس کردهایم. در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را با حباب طلا و حباب سکه آشنا کنیم و نحوه محاسبه آن را به شما آموزش دهیم. با فروشگاه طلای میراث همراه باشید.
حباب طلا چیست؟ تعریف مفهوم حباب
بهتر است قبل شروع هر چیزی معنی و مفهوم حباب در اقتصاد یا حباب قیمت را بدانیم. به قیمت هر دارایی مانند طلا، محصول، سهم یا کالایی که بدون دلیل منطقی و توجیه اقتصادی بالا برود یا رشد کند، حباب قیمت گفته میشود. یکی از دلایل اصلی این که یک محصول، کالا، دارایی یا سهم در حباب قرار میگیرد این است که تقاضا برای آن به مراتب بالا میروید و یا از آن دارایی یا غیره بیش از اندازه خرید میشود. نکته مهمی که باید در مورد این حبابها بدانیم این است که حبابها موقتی هستند و پس از ترکیدن افت قیمت زیادی را مشاهده میکنیم به همین دلیل است که این فرایند را حباب نامیدهاند.
حباب مثبت و حباب منفی چیست؟
اکنون که معنی و مفهوم اصلاح حباب قیمت را فهمیدیم، بهتر است تا بدانیم حباب مثبت و یا حباب منفی چیست تا درک دقیقتری نسبت به این موضوع داشته باشیم. همانطور که در بالاتر هم گفتیم حباب یا حباب قیمت فقط برای طلا، سکه و یا کالاهای لوکس استفاده نمیشود و برای تمامی کالاها و غیره است.
بهتر است قبل از آن که به سراغ تعریف حباب مثبت و حباب منفی برویم، چند اصطلاح مهم را یاد بگیریم تا در محاسبه حباب طلا و حباب سکه و یادگیری بهتر حباب مثبت و منفی به مشکل بر نخوریم.
- قیمت عرضه: به قیمتی که فروشنده برای کالای خود تعیین میکند و قصد دارد آن دارایی خود را به آن قیمت بفروشد قیمت عرضه گفته میشود.
- قیمت تقاضا: به قیمتی که خریدار مایل است، آن کالا یا دارایی را بدون سود و به قیمت واقعی آن خریداری کند قیمت تقاضا گفته میشود.
- نقطة تعادل: زمانی که قیمت عرضه و قیمت تقاضا یک کالا در بازار یکسان باشد، قیمت آن کالا به نقطة تعادل رسیده است.
اکنون که با این اصطلاحات آشنا شدید میتوانید بهراحتی معنی حباب مثبت و حباب منفی را درک کنید.
حباب مثبت
درصورتیکه قیمت عرضه یک دارای یا محصول از قیمت تقاضای آن بالاتر باشد، آن دارایی یا محصول حباب مثبت دارد.
حباب منفی
درصورتیکه قیمت عرضه یک دارایی یا محصول از قیمت تقاضای آن پایینتر باشد، آن دارایی یا محصول حباب منفی دارد.
دلایل بهوجودآمدن حباب مثبت
1. افزایش نقدینگی در بازار: برای مثال میتوان به چاپ پول و تزریق در بازار بدون پشتوانه اشاره کرد. این عمل موجب به هم خوردن تعادل در عرضه و تقاضا میشود و یکی از اصلیترین دلایل به وجود آمدن حباب مثبت است. برای جلوگیری از بزرگتر شدن حباب طلا هنگام تزریق نقدینگی در بازار باید به همان مقدار ارزش اسکناسی که چاپ شده و به بازار تزریق میشود در خزانه ملی طلا قرار داد. در صورت عدم رعایت این کار قیمت طلا در بازار افزایش پیدا میکند و ارزش پول کاهش مییابد
2. کمبود در بازار: کمبود یک کالا، محصول یا دارایی در بازار به دلایل مختلف سیاسی، تحریم، سیل و خرابی موجب به وجود آمدن حباب مثبت در بازار میشود.
3.سرمایهگذاری اشتباه: یکی از رایجترین و اشتباهترین روشها برای بهوجودآمدن حباب مثبت برای یک کالا یا دارایی در کشور ما سرمایهگذاری اشتباه است. زمانی که ما میدانیم قیمت یک کالا یا هر چیزی در بازار بالا رفته است و با این حال به امید بالاتر رفتن و گرانتر شدن قیمت آن را خریداری میکنیم تا با قیمت بالاتر به فرد دیگری بفروشیم به بزرگتر شدن حباب مثبت کمک شایانی میکنیم. این چرخه تا زمانی که فرد دیگری وجود دارد که آن کالا را به قیمت بالاتری از ما خریداری کند ادامه خواهد داشت. این روش به تئوری احمقها نیز معروف است.
دلایل بهوجودآمدن حباب منفی
1.تغییر مسیر سرمایهگذاران به محصولات دیگر: برای مثال سرمایهگذارانی که بر روی دلار سرمایهگذاری کردهاند به دلایل مختلفی سرمایه خود را از بازار دلار بیرون میکشند و در بازار طلا سرمایهگذاری میکنند. با این کار ممکن است که بازار دلار افت کند؛ اما بازار طلا رونق میگیرد و موجب به وجود آمدن حباب طلا میشود.
2.عرضه و تولید یا وارد کردن بیش از اندازه یک کالا نسبت به ظرفیت بازار: برای مثال میتوان به قاچاق کالا اشاره کرد.
3. سرمایهگذاری به امید کاهش قیمتی یک محصول در ماههای بعد: این روش به آن معناست که به طور مثال ما منتظر هستیم تا قیمت یک محصول یا کالا افت کند تا حجم زیادی از آن را خریداری کنیم.
حباب طلا مثبت و منفی چیست؟
قیمت طلای جهانی طبق فرمولهای انس جهانی طلا محاسبه میشود، اما بازار طلا در کشور ما به شرایط اقتصادی، سیاسی و مقدار تقاضا بستگی دارد و به میزان کمتری به انس جهانی وابسته است. با وجود این برای محاسبه قیمت طلا در ایران دو روش وجود دارد: 1. از طریق فرمولهای انس جهانی طلا 2. محاسبه بر اساس تورم و شرایط سیاسی و اقتصادی کشور. در نتیجه اگر قیمت مثقال طلا در تابلوی قیمت طلا فروشان از مثقال طلا جهانی ارزانتر باشد حباب طلا منفی است و به این معنی است که قیمت طلا در ایران از بازار جهانی پایینتر است.
و همینطور برعکس اگر قیمتی که طلا فروشان با آن خرید و فروشهای روزانة خود را انجام میدهند از قیمت طلای جهانی بالاتر باشد بهاصطلاح حباب طلا مثبت است. متاسفانه در کشور ما حباب طلا بهندرت منفی میشود و بیشتر میل به مثبت دارد. این نکته مهم را باید مدنظر داشته باشیم که زمانی که حباب طلا به سمت صفر نزدیک میشود (به سمت منفی حرکت میکند) زمان بهتری برای خرید طلا است.
حباب سکه مثبت و منفی چیست؟ و چه تفاوتی با حباب طلا دارد؟
اکثر مواقع حباب سکه از حباب طلا بیشتر است و دلیل آن مسکوک بودن آن است. مسکوک بودن سکه به این معناست که سکه طلا پول حساب میشود و زیر نظر دولت و بانکها سالانه مقدار مشخصی به بازار عرضه میشود و مثل طلا همیشه در دسترس نیست. ازاینجهت مردم بیشتر به خرید سکه رو میآورند و بازار سکه را پرسودتر نسبت به بازار طلا میدانند. باید بگوییم که مثبت و منفی بودن حباب سکه تقریباً شبیه به حباب طلاست و تفاوتهای جزئی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم.
بازار سکه نسبت به بازار طلا جو روانی داغتری دارد به طور مثال اگر قیمت واقعی سکه 29.500.00 تومان باشد، ولی در بازار به قیمت 30.000.000 تومان به معامله برسد به این معنی است که 500.000 تومان یا 17 درصد حباب دارد؛ یعنی سکه در بازار از قیمت اصلی خود به میزان 17 درصد گرانتر است و در نتیجه حباب سکه مثبت است. طبق گفته کارشناسان بهترین زمان برای خرید و سرمایهگذاری بر روی سکه زمانی است که حباب سکه در پایینترین حد خود قرار دارد؛ زیرا هنگامی که ما سکه را از قیمت واقعی خود گرانتر میخریم با اولین ریزش یا ترکیدن حباب سود کمتری به ما میرسد.
حباب سکه چگونه به وجود میآید؟
همانطور که در قبلتر گفتیم بازار سکه جو روانی بیشتری نسبت به بازار طلا دارد و سکه به صورتهای مختلفی در بازار قرار گرفته است که شامل سکه طرح قدیم، امامی، نیمسکه ربعسکه هستند، به طور معمول برای پسانداز تقاضای نیمسکه و ربعسکه از سکه تمام بسیار بیشتر است به همین دلیل حباب طلا نسبت به سکه تمام بیشتر است. اگر بخواهیم شفافتر بگوییم حتی با این که نیمسکه و ربعسکه به ترتیب نصف و یکچهارم سکه تمام وزن دارند به دلیل تقاضای بیشتر و حبابی بودن قیمت آنها از نصف و یکچهارم سکه تمام بیشتر است و همینطور سکه امامی تقاضای بیشتری نسبت به سکه طرح قدیم دارد در نتیجه نیز حباب سکه امامی بیشتر از طرح قدیم است.
چگونه حباب سکه و حباب طلا را محاسبه کنیم؟
بدون شک ما هنگام خرید سکه فقط از یک طلافروشی قیمت نمیگیریم؛ بلکه چندین مغازه طلافروشی را سر میزنیم و قیمت را بررسی میکنیم، به احتمال زیاد قیمتهایی که از هر مغازه طلافروشی به ما میرسد با یکدیگر همخوانی ندارند. بهتر است ما نحوه محاسبه و حسابکتاب طلافروشان را بدانیم تا با خیال آسودهتر و استرس کمتر خرید کنیم. در ادامه به نحوه محاسبه حباب سکه و حباب طلا میپردازیم. سکهها عیار و وزنهای مشخصی دارند به طور مثال سکههای ضرب شده بانک مرکزی با عیار 900 و وزن تمام سکه: 8.133 نیمسکه: 4.066 و ربعسکه: 2.033 گرم است.
در مرحله اول باید هزینه طلای سکه مورد نظر خود را به دست آوریم، باید از فرمول مظنه برای محاسبهکردن هزینه یک گرم طلای 900 عیار استفاده کنیم. در مرحله دوم باید هزینة یک گرم طلای 900 عیار را ضرب در وزن سكه کنیم تا هزینه طلای سکهای که قصد خرید آن را داریم به دست آوریم. در مرحله سوم باید قیمتی را که به دست آوردهایم را از قیمتی که فروشنده به ما داده است کسر کنیم و نتیجه آن با حباب سکهای که قصد خریدش را داشتیم برابری میکند.
همینطور برای حسابکردن قیمت اصلی سکه بهار آزادی باید قیمت اونس جهانی طلا را در قیمت آزاد دلار ضرب کنیم و نتیجه آن را بر وزن هر اونس آن که 31.1 گرم است تقسیم کنیم، و در نهایت رقم بهدستآمده در کسر عیار اونس جهانی یا سکه بهار آزادی ضرب میکنیم و عدد 0.9 به دست میآید.
عدد 0.9 را میتوان از این روش نیز به دست آورد عیار طلا در بازار جهانی 24 یا عیار سکه بهار آزادی 22 است. با تقسیمکردن عدد عیار طلای جهانی 24 بر عیار طلای سکه بهار آزادی 22 عدد 0.9 که در فرمول زیر نیز از این عدد استفاده میشود.
شاید کنار بررسی حباب طلا، برای شما این سؤال پیش بیاید که حق ضرب چیست؟ در جواب باید بگوییم که حق ضرب قیمتی است که بانک مرکزی در محاسبه قیمت نهایی سکه به آن اضافه میکند و این مبلغ بین 5 الی 7 هزار تومان است.
روشی سادهتر برای حسابکردن قیمت سکه وجود دارد که از جانب رئیس بانک مرکزی نیز مورد قبول است. ما میدانیم که در هر چهار سکه اونس به یک اندازه است و پس اگر ما فرض را بر این بگیریم که قیمت هر اونس 1487 دلار است و آن را بر عدد 4 تقسیم کنیم قیمت یک سکه را به نرخ دلار به دست میآوریم که آن را در قیمت یک دلار ضرب کرده و قیمت اصلی سکه را به دست میآوریم. از فرمول زیر نیز میتوانیم قیمت یک سکه را در دستگاه ریاضی به دست آوریم.
برای این که کار با این فرمولها را به طور کامل یاد بگیرید به شما پیشنهاد میکنیم تا حتماً چندین بار با نرخهای دلار متفاوت این معاملات را انجام دهید. از طریق این روشها ما میتوانیم بهراحتی قیمت اصلی سکه و حباب سکه را به دست آوریم.
نتیجه سخن
بعد از مطالعة این مقاله به طور قطعی شما با مفهوم حباب، حباب طلا (Gold Bubble) و حباب سکه آشنا شدهاید و با اعتمادبهنفس بیشتری به سمت خرید طلا و یا سکه میروید. البته باید این نکته مهم را بدانید که حبابدار بودن قیمتها در هیچ جای دنی و برای هیچ کالایی خوب نیست و حبابدار بودن قیمتها خبر از اقتصاد نا به سامان آن کشور میدهد. همینطور شرکتهای و کارخانهها زیادی بودهاند که با ترکیدن حبابها ورشکست شدهاند. همانطور که در بالا هم توضیح دادیم خوبی بازار طلا این است که قیمت و پایه و اساس مشخصی در جهان دارد. به همین دلیل محاسبهکردن حباب طلا و حباب سکه کار سختی نیست. امیدواریم با اطلاعاتی که امروز در اختیار شما قرار دادیم تجربه خوبی از سرمایهگذاری روی طلا و یا سکه به دست آورید.